GEZONDHEIDSRISICO'S EN ONGELUKKEN
Link boven moties Gez.raad
Leukemie, Alzheimer en dementie
Al langer is bekend dat met name kinderen die in de buurt van een bovengrondse hoogspanningslijn wonen twee keer zoveel kans hebben op leukemie. Zie bijvoorbeeld de internetsite van het RIVM en die van het Kennisplatform van onder meer TNO, GGD en RIVM. Ook is duidelijk dat een bovengrondse hoogspanningslijn als een magneet werkt op fijnstof in de lucht. In een filmpje op YouTube zegt professor Lucas Reijnders dat de fijnstofwaarden zo extreem zijn dat je het kunt vergelijken met "wonen naast een zware roker."
Exacte oorzaak nog niet bekend
Wat de precieze oorzaak van de gezondheidsklachten is, de magnetische straling, het elektrische veld, het fijnstof of iets anders is nog niet bekend. Wel komt uit diverse onderzoeken een duidelijk statistisch verband naar voren tussen gezondheidsklachten en wonen in de nabijheid van een bovengrondse hoogspanningslijn. En dan gaat het niet alleen om kanker.
Verband met dementie
In 2009 heeft dr. Anke Huss van de Universiteit van Bern een groot onderzoek afgerond naar het verband tussen overlijden aan de ziekte van Alzheimer of dementie en het wonen bij een bovengrondse hoogspanningslijn.
De uitkomst daarvan is schokkend. Hoe langer en hoe dichter iemand bij een bovengrondse hoogspanningslijn woont, hoe groter de kans dat hij of zij zal overlijden aan Alzheimer of dementie. Onder meer het RIVM, TNO, KEMA, en de GGD'en onderschrijven de conclusies uit dit onderzoek. Ze hebben er over gepubliceerd op hun Kennisplatform: een samenvatting van het oorspronkelijke onderzoek en de originele publicatie.
Wel normen geformuleerd
Het Nederlandse Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) heeft wel normen gesteld waaraan een woonomgeving kan worden getoetst. Een belasting van 0,4 microTesla acht het RIVM het maximaal toelaatbare voor een veilige woonomgeving. Duizenden woningen staan zo dicht bij een hoogspanningslijn dat deze norm wordt overschreden.
In 2005 heeft het toenmalige ministerie van VROM (nu I&M geheten) een Beleidsadvies inzake bovengrondse hoogspanningslijnen uitgebracht. Dat advies is dat er met het oog op de gezondheidsrisico's bij bovengrondse hoogspanningslijnen geen woningen meer zouden mogen worden gebouwd.
In 2008 heeft het ministerie de regels aangescherpt.
Er is een nieuw Beleidsadvies uitgebracht. Rond een hoogspanningslijn zouden zelfs ook geen erven, tuinen en speelplaatsen meer moeten worden toegestaan. Scholen, crèches en kinderopvang zijn in deze gevarenzone helemaal uit den boze. Zo'n vergaand en dringend advies geven doet het ministerie niet zomaar.
Veilige afstand
Zich baserend op de norm van 0,4 microTesla heeft het RIVM voor elke bovengrondse hoogspanningslijn onderzocht wat de minimale afstand moet zijn tot woningen, erven, tuinen en scholen. Dit verschilt namelijk van lijn tot lijn en is onder meer afhankelijk van het voltage en de gebruikte capaciteit van de lijn. Die informatie is te raadplegen op de Netkaart van het RIVM.
Nog geen normen voor heel Europa
Voor het onder de grond brengen van bovengrondse hoogspanningslijnen en het wonen zijn nog geen normen opgesteld die gelden voor heel Europa. Dat komt doordat de bodemgesteldheid dat niet overal toelaat. In bijvoorbeeld Nederland, België en Denemarken kan het wel. In Denemarken is men bezig om vóór 2030 alle bestaande kabels tot en met 150kV onder de grond te brengen.
Voor Zutphen, Leesten en Warnsveld geldt de norm van 80 meter afstand aan beide kanten vanaf het hart van de hoogspanningslijnen. Dit is vastgesteld in 2015 naar aanleiding van het onderzoek bij het asielzoekerscentrum.
Wie op 50 meter afstand woont, loopt veel meer risico om te overlijden aan Alzheimer dan iemand die op minimaal 600 meter afstand woont:
-
Na 5 jaar is het risico met 51% verhoogd.
-
na 10 jaar is het risico met 78 % verhoogd.
-
na 15 jaar is het risico met 100 % verhoogd.
Voor dementie gelden vergelijkbare percentages.
10-05-2018 - Liggen er kabels bij jouw huis? 7 vragen over hoogspanning onder de grond
10 mei 2018
Het gevaar van de straling van hoogspanningskabels is voor de overheid aanleiding genoeg om voorzorgsmaatregelen te nemen. Maar die gelden voor bovengrondse lijnen. Hoe zit het precies met kabels onder de grond en wat kun je doen om uit te vinden of ze ook bij jou in de buurt liggen?
18-04-2018 - Gezondheidsraad: Bescherm kinderen meer tegen hoogspanning
18 april 2018
Langdurige blootstelling aan sterke magnetische velden geeft mogelijk een hoger risico op het ontstaan van kinderleukemie en hersentumoren bij kinderen zegt de Gezondheidsraad in een rapport.
22-08-2016
ORVELTE - Bij een brand op een pluimveebedrijf aan het Oranjekanaal Noordzijde bij Orvelte zijn een aantal
17-06-2010 - Effecten van elektromagnetische straling op de gezondheid
17-6-2010
Geconstateerde effecten van elektromagnetische straling kunnen zijn: depressies, oogklachten, duizeligheid, hoofdpijn, verhoogde bloeddruk, onregelmatige hartslag, huiduitslag, onpasselijkheid, tumoren bij kinderen, kanker en zelfmoord.
14-05-2009 - Gevaar hoogspanning erkend
14 mei 2009
Voor het eerst praat een kabelbeheerder met omwonenden over het risico van wonen nabij hoogspanningskabels...
DEN HAAG TenneT voert met negen inwoners van Zuid-Holland gesprekken over een schadeloosstelling i.v.m. de aanleg van een hoogspanningslijn in de directe omgeving van hun woning. Betrokkenen lopen mogelijk een verhoogd gezondheidsrisico vanwege de elektromagnetische straling van de hoogspanningskabels. Voor zover bekend is het de eerste keer dat Nederlandse huishoudens financieel gecompenseerd worden vanwege elektromagnetische straling. De bewoners van de negen huizen in de mogelijke risicozone krijgen de kans te verhuizen, maar zijn daartoe niet verplicht.
In minimaal 23 duizend Nederlandse woningen wordt het maximaal toelaatbare niveau elektromagnetische straling overschreden, constateerde het RIVM.
Zwitserse onderzoekers toonden al een statistisch verband aan tussen wonen nabij hoogspanningslijnen en sterftegevallen als gevolg van alzheimer. Ook kinderen die in de onmiddellijke nabijheid van hoogspanningslijnen opgroeien maken statistisch een grotere kans op het krijgen van leukemie.
2005 - Kabelbreuk van hoogspanningsleiding
2005
In 2005 werd Zutphen opgeschrikt door een kabelbreuk van een hoogspanningsmast. De 150kv-kabel kwam terecht in de tuinen van de omwonenden en veroorzaakte brand. Hoogspanning brengt naast brandgevaar een sterk verhoogd risico op leukemie en Alzheimer met zich mee. De ongeruste buurtbewoners strijden voor een ondergrondse verkabeling. Dit is technisch en financieel haalbaar.